ΚΩΣΤΑΣ Ν. ΔΡΑΓΑΤΗΣ

Ο Βασιλιάς είναι γυμνός

Παρακολουθώντας κανείς τις συζητήσεις των τελευταίων ημερών και κυρίως, τις αναλύσεις των περισσότερων δημοσιογράφων και πολιτικών, είναι να απορεί κάνεις πόσος πανικός διασπείρεται στους πολίτες με την ευκαιρία της κρίσης για τρεις λόγους:

1) οι συγκεκριμένοι «αναλυτές» δεν γνωρίζουν και δεν μπορούν να καταλάβουν το πρόβλημα, εξαιτίας του ότι δεν γνωρίζουν βιωματικά το πως λειτουργεί η πραγματική οικονομία στην κοινωνία
2) διατελούν οι ίδιοι κατατρομοκρατημένοι εμπρός στον κίνδυνο να χάσουν, έστω και στο ελάχιστο, κάτι από την ευμάρεια μέσα στην οποία ζουν, την οποία είτε είχαν κληρονομήσει, είτε απέκτησαν με εύκολο τρόπο (βλέπε: κομπίνα, διαπλοκή, χρηματιστήριο, μίζα, φακελάκι κλπ)
3) υπάρχει πραγματικό πρόβλημα στην οικονομία, σε ένα μέρος του εισαγόμενο (που δεν έχει φτάσει ακόμα στην Ελλάδα), σε ένα άλλο μέρος του (το μεγαλύτερο) εδώδιμο το οποίο ελλόχευε και τώρα εκρήγνυται με αφορμή το εισαγόμενο.

Ζούμε τα τελευταία χρόνια έχοντας αποδεχτεί κάποια «τσιτάτα» του κατεστημένου, σαν αξιώματα. Παραθέτω μερικά:

Α) να εφαρμόσουμε αυτό το μέτρο ή το άλλο, γιατί έτσι κάνουν και στην Ευρώπη…
Β) δεν είσαι τίποτε, αν δεν κυκλοφορείς με καινούριο αυτοκίνητο ή αν δεν είναι 4 Χ 4…
Γ) δεν έχει σημασία πως βγάζεις τα χρήματα, αλλά να έχεις χρήματα, ακόμα και αν τα κλέβεις…
Δ) το θέμα είναι να «φαίνεσαι» και όχι να «είσαι»

Αυτό που συμβαίνει σήμερα τόσο στον κόσμο, όσο και στην χώρα, δεν είναι τίποτε άλλο παρά από τα αποτελέσματα αυτών των νοοτροπιών που έχουν εγκατασταθεί  με τόσο ισχυρό τρόπο, όπως οι πολιτικές ιδεολογίες. Και όλα αυτά, όντως, εδράζονται σε πολιτικές ιδεολογίες, αλλά στην εκφυλισμένη τους μορφή. Σήμερα είναι ο νεοφιλελευθερισμός, στις Αρχές της δεκαετίας του 1990 ήταν ο εφαρμοσμένος κομουνισμός.

Η χώρα μας έχει την ανάγκη να αποφασίζει για την τύχη και την πορεία της επάνω σε τρεις σταθερές:
1) πλαίσιο άρχων και αξιών που πηγάζουν από τον χαρακτήρα της κοινωνίας μας, όπως αυτός έχει διαμορφωθεί μέσα από το πέρασμα των αιώνων
2) την θέση της πατρίδας μας στον παγκόσμιο χάρτη και την παραδοχή του μεγέθους μας, ώστε οι εθνικοί μας στόχοι να είναι συμβατοί του και να έχουν ελπίδες επίτευξης 3) την αξιοποίηση της διεθνούς εμπειρίας με σκοπό την προσαρμογή της στα Ελληνικά δεδομένα και όχι την αντιγραφή της.

Το «κλειδί» για την σωστή χρήση αυτών των σταθερών είναι η φιλοσοφία του «ανθρώπινου μέτρου».

Ας πάμε σ’ ένα παράδειγμα, για να γίνουμε πιο κατανοητοί. Αν ρωτούσατε έναν πολιτικό παράγοντα του υπουργείου οικονομικών στα τέλη της δεκαετίας του 90’ για τον τρόπο λειτουργίας και την δομή του Ελληνικού Χρηματιστηρίου, θα σας έλεγε ότι όλα είναι τέλεια και πως το Χρηματιστήριο παρακολουθεί αυτό που γίνεται σε όλες τις μεγάλες οικονομίες του εξωτερικού και δη των μεγάλων χωρών του δυτικού κόσμου. Τα αποτελέσματα τα είδαμε και τα νιώσαμε στην τσέπη μας.

Η λειτουργία του Χρηματιστηρίου της Αθήνας προσαρμόστηκε μεν σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες, αλλά όχι με τις απαραίτητες προσαρμογές που χρειάζονται οι κανόνες για μια μικρή χώρα με τα χαρακτηριστικά της Ελλάδας, δε. Επίσης, ο πολιτικός παράγοντας του παραδείγματος μας, κάλεσε τους Έλληνες μικροεπενδυτές  να «παίξουν» τότε στο Χρηματιστήριο, χωρίς πρώτα να έχει φροντίσει, ώστε να γνωρίζουν οι μικροεπενδυτές τι θα πει, πως λειτουργεί και ποιοι κίνδυνοι ελλοχεύουν.

Τι υπήρχε σε όλα αυτά;

Ο άκριτος μιμητισμός μεθόδων άλλων χωρών, η απουσία αρχών, η απουσία μέτρου (παιδείας).
Η Ελληνική οικονομία δεν έχει κανένα περιθώριο να επιβιώσει μέσα στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία, αν δεν υιοθετήσει ένα άλλο μοντέλο παιδείας, ένα άλλο μοντέλο φιλοσοφίας, ένα άλλο πρότυπο έμμετρης καθημερινής ζωής.

Και κάποια ερωτήματα για το τέλος:
– Σε μία χώρα που έχει πάψει να παράγει προϊόντα του πρωτόγεννους τομέα, ώστε να προσδοκά κέρδη από τις εξαγωγές, είναι δυνατόν στο σχολείο να μην υπάρχει εκπαίδευση για την σημασία της έμμετρης κατανάλωσης, την σημασία του μεταποιητικού τομέα και του τομέα υπηρεσιών;
– Είναι δυνατόν να μην έχουμε ούτε δράμι εγχώριο  πετρέλαιο και το όνειρο κάθε Έλληνα να είναι το πως θα αποκτήσει αυτοκίνητο 2000 κυβικών και άνω;
– Είναι δυνατόν σε μια μικρή χώρα σαν την Ελλάδα, οι νέοι να μπαίνουν στην παραγωγή – κατά μέσο όρο – στα 30 τους χρόνια, την ίδια στιγμή που στην Αμερική στα 30 του χρόνια ένας νέος έχει ήδη δεκαετή εργασιακή (μαζί με τα χρόνια της πανεπιστημιακής εργασίας) εμπειρία;