ΚΩΣΤΑΣ Ν. ΔΡΑΓΑΤΗΣ

Το συγκεκριμένο  άρθρο δημοσιεύτηκε
στην εφημερίδα «Τα Νέα Πάρου – Αντιπάρου»
στο φύλλο 01.09.12

– Παγκόσμια πρωτοτυπία: να κάνει αίτηση για να δώσει,
αυτός που έχει εκείνο που επιθυµούν διακαώς άλλοι…
– Προκαταβολικό «πράσινο» φως στην κυβέρνηση
εν αγνοία των πολιτών των νησιών;
Ειδική Οικονοµική Ζώνη στα νησιά µας πριν καν το ζητήσει η κυβέρνηση που υποστηρίζει το µνηµόνιο, θέλησε να αποδεχτεί αιφνιδιάστηκα η διοίκηση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Η εφαρµογή µίας τέτοιας απόφασης (αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία ίδρυσης της από την κυβέρνηση) σηµαίνει τα εξής:

α) βαθιές αλλαγές στην λειτουργία της οικονοµίας των νησιών µας,
β) αλλαγές του τρόπου δραστηριότητας των κατοίκων τους, χωρίς τη δυνατότητα προστασίας από µεγάλο µέρος της νοµοθεσίας του Ελληνικού Κράτους, αφού σε αυτές τις ζώνες – σύµφωνα µε τη διεθνή εµπειρία – ισχύουν ειδικοί κανόνες που ευνοούν «εισερχόµενους» µεγάλους επενδυτές σε τοµείς που δεν αφορούν µόνο την επιχειρηµατική δραστηριότητα, αλλά και τις ευρύτερες κοινωνικές συνθήκες.
Κάποιοι µελετητές των οικονοµικών και εκπρόσωποι κοµµάτων θέτουν και ζητήµατα εθνικής κυριαρχίας που µπορούν να προκύψουν…

Το υπόβαθρο

Την τελευταία περίοδο η διοίκηση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου εκπονεί και συζητά τµηµατικά στις συνεδριάσεις του Περιφερειακό Συµβούλιο το λεγόµενο Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης για τις Κυκλάδες και τη Δωδεκάνησο. Πρόκειται για µία υποχρέωση που προέβλεπε ο νόµος «Καλλικράτης» µε σκοπό να προγραµµατίζονται σε συνεννόηση µε το κράτος και τους δήµους τα βήµατα ανάπτυξης για τα προσεχή χρόνια των διάφορων γεωγραφικών ενοτήτων της χώρας όπως χωρίστηκαν από το σχετικό νόµο σε αυτοδιοικητικές περιφέρειες.

Δηλαδή, να υπάρχει ένα σχέδιο δράσης ψηφισµένο, εγκεκριµένο και γνωστοποιηµένο, µε σκοπό να αποφεύγονται παλινδροµήσεις µε τις εναλλαγές ηγεσιών από τις εκλογές, αλλά και αλληλοεπικαλύψεις σε πολιτικές και δράσεις µεταξύ των διαφορετικών επιπέδων διοίκησης της χώρας (πρωτοβάθµια, δευτεροβάθµια και κρατική διακυβέρνηση).
Την εκπόνηση των προτάσεων που θα εγκριθούν από το Περιφερειακό Συµβούλιο των νησιών µας και θα αποτελέσουν το εγκεκριµένο στρατηγικό σχέδιο για τα επόµενα χρόνια, το έχει αναλάβει το Ινστιτούτο Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστηµίου Αθήνας.

Το τεύχος αυτής της µελέτης του Ινστιτούτου της Παντείου µε αριθµό 6 δηµιούργησε τις τελευταίες ηµέρες αντιδράσεις από φορείς των Κυκλάδων και της Δωδεκανήσου, αφού µέσα στις 300 σελίδες του (µόνο ο τόµος 6 έχει 300 σελίδες και ήδη, εκτείνεται σε 10 τόµους η µελέτη προτάσεων) προβλέπει και εισηγείται την οικειοθελή αίτηση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου προς το κράτος και τα αρµόδιο υπουργεία (κυρίως, τα Οικονοµικών και Ανάπτυξης) να δηµιουργηθεί ΕΟΖ στα νησιά µας.

Η λέξη «οικειοθελώς» έχει την εξής σηµασία:

α) Η συγκεκριµένη γεωστρατηγικής σηµασίας παρέµβαση κατηγορείται από πολλούς για πολλά εκεί που έχει εφαρµοστεί, τόσο από ειδικούς επιστήµονες όσο και από αντιπολιτευόµενους πολιτικούς.
β) Κρίνοντας από τις ανακοινώσεις ελληνικών κοµµάτων κατά την πρόσφατη προεκλογική περίοδο, όπου η ιδέα των ΕΟΖ ως οικονοµικό µέτρο για να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη, απλώς «ψιθυριζόταν», υπάρχουν σοβαρές αντενδείξεις για την ίδρυση τέτοιας ζώνης στα νησιά µας επειδή βρίσκονται διάσπαρτα σε θάλασσα της οποίας την εκµετάλλευση και την ελεύθερη διέλευση δι’ αυτής «επιθυµούν» πολλοί, πέρα από τους εξ ανατολής γείτονες µας που επιθυµούν ακόµη περισσότερα.
γ) Σε κάθε περίπτωση, ακόµα και αν η ίδρυση ΕΟΖ είναι κάτι το οποίο δύναται να αποδώσει και θετικά αποτελέσµατα για τους κατοίκους των νησιών µας, είναι σίγουρα µία µεγάλη αλλαγή που επιφέρει επιπτώσεις για χρόνια. Συνεπώς, πρέπει να αναλυθεί διεξοδικά στους κατοίκους των νησιών, να τη διαπραγµατευτούν οι τοπικοί εκπρόσωποι µε το κράτος ευεργετικά για τους τοπικούς πληθυσµούς και να καθορισθεί βήµα – βήµα και µε νοµική εξασφάλιση ο τρόπος εφαρµογής για να µην προκύψουν αρνητικές εξελίξεις σε όσα (πολλά) θετικά υπάρχουν ήδη µέχρι σήµερα στη ζωή των πολιτών του ελληνικού Αιγαίου.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Ε, αφού µιλάµε για µία τόσο σοβαρή υπόθεση, δεν είναι δυνατόν η διοίκηση της Περιφέρειας να σπεύδει να υιοθετήσει την εισήγηση των µελετητών του Παντείου, σε µία συνεδρίαση Περιφερειακού Συµβουλίου που γίνεται στη Λέρο (ούτε στη Ρόδο, ούτε στη Σύρο για ένα τόσο σοβαρό θέµα).

ΕΠΙΣΗΣ, το να σπεύσει να ζητήσει η Περιφέρεια από το κράτος να ιδρύσει Ειδική Οικονοµική Ζώνη στα νησιά µας, πριν καλά – καλά η ίδια η κυβέρνηση που εφαρµόζει τις λεγόµενες πολιτικές του µνηµονίου δηµοσιοποιήσει τις αποφάσεις της όπως: 1) που θέλει να ιδρύσει τέτοιες ζώνες στη χώρα, 2) πως τις εννοεί, 3) να µας πει τι δικαιώµατα και τι υποχρεώσεις απορρέουν για τους πολίτες των νησιών µας,

…αν µη τι άλλο, είναι παράδοση άνευ όρων της βασικής διαπραγµατευτικής δυνατότητας να απορρίπτουµε σχετικές προτάσεις του κράτους, µέχρι να πάρουµε αυτό που επιθυµούµε.

ΚΑΙ ΚΑΤΙ ΑΚΟΜΑ, µέσα στο τεύχος 6 των προτάσεων στρατηγικού σχεδιασµού, η πρόταση να καταθέσει αίτηµα για δηµιουργία ΕΟΖ η Περιφέρεια στο κράτος αναφέρεται στις σελίδες 268 έως 272!!! Επαναλαµβάνουµε: 300 σελίδες στο σύνολο η προς ψήφιση µελέτη. Οι υπόλοιπες σελίδες αναφέρονται σε άλλα θέµατα επί των οποίων αποφασίζουν οι περιφερειακοί σύµβουλοι!!!
Δηλαδή, φανταστείτε να σας παραδώσει στη γιορτή σας µία έκθεση 300 σελίδων το παιδί σας για το τι θα κάνει στην υπόλοιπη ζωή του και σε τέσσερεις σελιδίτσες από τις 300 να «ξεπετά» και την πρότασή του να κάνει εγχείρηση αλλαγής φύλλου!!!

Ο Περιφερειάρχης κ. Μαχαιρίδης…

…δεν είναι πολιτικός που του «ξεφεύγουν» τέτοιες διαδικασίες. Τουναντίον, µε την εµπειρία που διαθέτει, είναι πολιτικός που θα είχε την ικανότητα να «σχεδιάσει» τις παραπάνω εξελίξεις. Δηλαδή να περάσει «ανώδυνα» µία τόσο µεγάλη απόφαση. Ας µην ξεχνάµε ότι ο ίδιος ανήκει στο ΠΑΣΟΚ. Έχει διατελέσει µέλος σε κυβέρνησή του και έχει κατέλθει σε νοµαρχιακές και περιφερειακές εκλογές µε την υποστήριξη – «χρίσµα» αυτού του κοµµατικού χώρου. Άρα, δεν θα αποτελούσε έκπληξη να θέλει να προωθήσει µία πολιτική που προτείνουν οι θιασώτες της εφαρµογής του µνηµονίου, όπως είναι τα στελέχη της παρούσας συγκυβέρνησης, στην οποία συµµετέχει και το ΠΑΣΟΚ.
Επιπλέον, είναι γνωστό ότι τον ενδιαφέρει πολύ η Δωδεκάνησος, ακόµα και τώρα, που ο ρόλος του αφορά και τις Κυκλάδες. Στην Ρόδο και στην Κω οι ιδιοκτήτες µεγάλων ξενοδοχειακών µονάδων είναι αρκετοί και αποτελούν υπολογίσιµο οικονοµικό λόµπυ µε εθνική και όχι µόνο, εµβέλεια. Στην περίπτωση ανακήρυξης ΕΟΖ, πολλοί από αυτούς θα ήταν χαρούµενοι, επειδή θα είχαν τη δυνατότητα να απασχολούν νόµιµα και φθηνά αλλοδαπούς (και Έλληνες) και να τους ασφαλίζουν ακόµα πιο φθηνά. Μόνοι τους ή συνάπτοντας συνεργασίες µε το εξωτερικό. Την ίδια «χαρά» θα είχαν και ακτοπλοϊκές και άλλες εταιρείες, που το ‘χουν και καηµό τα συγκεκριµένο προνόµιο. Πόσο µάλλον αυτή την εποχή που «δακρύζουν» για κατάργηση φόρων και φορολόγησης εσόδων.

Οι αντιδράσεις

Επειδή το θέµα εξελίχθηκε στα «µουλωχτά», όπως θα έλεγαν οι επικριτές του κ. Μαχαιρίδη, οι αντιδράσεις ενόψει της επίµαχης συνεδρίασης του Περιφερειακού Συµβουλίου άρχισαν να βλέπουν το φως της δηµοσιότητας µόλις δύο ηµέρες πριν τη συζήτηση του θέµατος. Η συζήτηση γινόταν στη Λέρο 1η Σεπτεµβρίου. Συνεπώς, οι αντιδράσεις ξεκίνησαν µεν την Τρίτη 28/8, αλλά κλιµακώθηκαν την Πέµπτη 30/8.
Σύµφωνα µε τις πρώτες δηµοσιογραφικές πηγές, ο Περιφερειάρχης κ. Γ. Μαχαιρίδης σχολίασε υποτονικά τις πρώτες αντιδράσεις, ίσως θέλοντας να τις υποβαθµίσει. Φέρεται να είπε µάλιστα, ότι ακόµα και αν εγκριθούν οι προτάσεις στο Περιφερειακό Συµβούλιο της Λέρου, θα ακολουθήσει η διαδικασία της διαβούλευσης και το θέµα θα ξαναέρθει στο συµβούλιο για τελική έγκριση. Βεβαίως, τα στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και της κυβέρνησης χρησιµοποιούν καταχρηστικά ως άλλοθι τη διαδικασία που έχει ονοµαστεί «διαβούλευση». Πρόκειται για µία διαδικασία που προβλέπει την ανάρτηση των προτάσεων για µερικές ηµέρες στην ιστοσελίδα της Περιφέρειας, κατά τις οποίες ηµέρες οι πολίτες που έχουν γνώσεις, χρόνο και όρεξη, στέλνουν µέιλ µε προτάσεις. Οι πολιτικοί αυτή την ελάχιστη συµµετοχή (που στα νησιά µας είναι ακόµη ισχνή) την παραποιούν στο δηµόσιο διάλογο και τής δίνουν νόηµα δηµοψηφίσµατος. Συχνά λένε στους επικριτές τους: «Μα τι θέλετε τώρα, αφού το θέµα πέρασε και από δηµόσια διαβούλευση…».

Οι αντιπολιτευόµενοι…

Ανακοινώσεις για το σοβαρό αυτό θέµα δηµοσιοποίησαν κόµµατα της αριστεράς και τοπικοί φορείς που πρόσκεινται στην αριστερά, αλλά συνέχισαν αργότερα και από άλλους. Οι πρώτες ανακοινώσεις κατά τη γνώµη µας εστίαζαν σε λάθος αξιολόγηση των προβληµάτων που θα επιφέρει η ίδρυση ΕΟΖ στα νησιά µας. Προκρίνουν το ζήτηµα των «χαλαρών εργασιακών σχέσεων» που συνήθως, νοµιµοποιούνται σε αυτές τις ζώνες. Όµως αυτό µπορεί να φανεί δελεαστικό ακόµα και σε ιδιοκτήτες µικρών επιχειρήσεων µε ένα ή δύο υπαλλήλους των οποίων το κόστος θα επιθυµούσαν – νόµιµα – να είναι φθηνότερο, εξαιτίας των χαµηλών εσόδων από την κρίση. Πόσο µάλλον, οι εργοδότες µεγαλύτερων επιχειρήσεων µε πολύ προσωπικό, όπως γράψαµε και πιο πάνω.
Το βασικό θέµα στην ΕΟΖ (αλλά όχι το µόνο) είναι ότι οι περιοχές στις οποίες ιδρύονται αναπτύσσουν επιχειρηµατικότητα που βοηθά εντελώς άνισα τους µεγάλους – εισερχόµενους επενδυτές και όσους «µεγάλους» ντόπιους υπάρχουν ήδη, αφήνοντας τραγικά µόνους και «εκτός» τους µικροµεσαίους και τους µικρούς. Η οικονοµία των νησιών µας και σίγουρα των Κυκλάδων αποτελείται σε συντριπτικά ποσοστά από µικροµεσαίες (συνήθως οικογενειακές) επιχειρήσεις.
Σε τι θα µας ωφελούσε να περάσει ο πλούτος των νησιών µας σε ξένα χέρια; Και για πλουτοπαραγωγικές πηγές που δεν έχουν αξιοποιήσει οι τοπικές µας δυνάµεις µέχρι σήµερα (µε ευθύνη του κράτους βέβαια), ποιον θα ωφελούσε τις αποφάσεις για τη διαχείριση και κατανοµή τους να τις λαµβάνουν οι επενδυτές; Διότι εκπρόσωποι επενδυτών συµµετέχουν στα «συµβούλια διοίκησης» των περιοχών ΕΟΖ.

Ερώτηµα:

Γιατί άραγε χρειαζόµαστε την ΕΟΖ; Η «νησιωτικότητα» είναι κατάκτηση που κατοχυρώθηκε συνταγµατικά, αναγνωρίστηκε ευρωπαϊκά, αλλά δεν εφαρµόστηκε ποτέ. Τυχαίο, άραγε;
Γιατί λοιπόν δεν υλοποιούµε την ψηφισµένη «νησιωτικότητα» που είχε µελετηθεί για το καλό των ντόπιων και δι’ αυτών, της πατρίδας και επιθυµούµε κάτι άγνωστο, ύποπτο και ίσως επικίνδυνο;
Αυτό θα µας το απαντήσει ο κ. Μαχαιρίδης ως στέλεχος του ΠΑΣΟΚ και ως πολιτικός υφιστάµενος (αλλά συµµέτοχος στην προσπάθεια) του υπουργού του ΠΑΣΟΚ που προώθησε κάποτε και επέτυχε την εισαγωγή της έννοιας της «νησιωτικότητας» στην Ελληνική πολιτική.